Seka Akademi İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitim Kurumu
bilgi@sekaakademi.com
Cevizlidere Mah. 1245 Sok.
No:8/B Çankaya / Ankara
bilgi@sekaakademi.com
Cevizlidere Mah. 1245 Sok.
No:8/B Çankaya / Ankara
Burada verilen bilgiler ve uygulamalar özet şeklinde olup ilkyardım eğitimi almış kişiler için uygundur.
Bilinç Durumu Kontrolü
Hasta veya yaralı kişi konuşabiliyor ve tepki verebiliyorsa bilinci yerinde demektir. Bu, kişinin solunum, dolaşım ve sinir sistemlerinin çalıştığını gösterir. Eğer bilinci yoksa, hemen en yakın kişiye 112 acil yardım hattını arattırın. İlkyardımcı tek başınaysa, yetişkinlerde solunum kontrolü (BAK-DİNLE-HİSSET) yaptıktan sonra, çocuk ve bebeklerde ise Temel Yaşam Desteği (suni solunum ve kalp masajı) 5 tur uyguladıktan sonra kendisi 112’yi arar.
A (Airway) Havayolu Kontrolü
Havayolu kontrolü, ciğerlere giden ve çıkan havanın yolunun açık tutulmasını sağlamaktır. Ancak bu işlemi yapmadan önce mutlaka ağız kontrol edilmeli ve varsa yabancı cisimler uygun şekilde çıkarılmalıdır. Aksi takdirde, ağızda bulunan kırık bir diş parçası veya başka bir cisim solunum yoluna kaçarak hastayı veya yaralıyı zor durumda bırakabilir.
Bu durumu daha iyi anlamak için çenemizi göğsümüze dayayıp nefes almaya çalışalım, ardından başımızı geriye yaslayıp tekrar nefes alalım. Hangisinde daha kolay nefes aldığınızı fark edeceksiniz. Kafanın geriye doğru hareketi (BAŞ GERİ ÇENE YUKARI POZİSYONU) yaralının daha rahat nefes almasını sağlayacaktır.
B (Breathing) Solunum Kontrolü
Baş geri çene yukarı pozisyonu verilmiş hasta veya yaralıya yaklaşarak, yanında diz çökülür. Bir elimizle hasta veya yaralının göğsüne, diğer elimizle alnına dokunuruz. Yanağımızı hasta veya yaralının burun ve ağzına temas etmeyecek şekilde yaklaştırır, gözümüzle göğsüne bakarak 10 saniye boyunca solunumu kontrol ederiz (BAK-DİNLE-HİSSET). Solunum yoksa, durumuna göre Temel Yaşam Desteği (TYD) uygulanır.
C (Circulation) Dolaşım (TYD) Kontrolü
Eğer hasta veya yaralı solunum yapmıyorsa, bu kalbinin de çalışmadığı anlamına gelir. Bu durumda, kişinin yaşına uygun olarak Temel Yaşam Desteği (TYD) başlatılmalıdır.
• Kanın geldiği yara bölgesinin üzerini temiz bez veya varsa gazlı bez ile sıkıca sarınız. (Pamuk veya tütün, krem gibi maddeler kullanmayınız !) • Yara yeri kol veya bacakta ise; üst veya alt kısmını kesinlikle sıkmayın. • Hastayı en yakın sağlık merkezine götürün. |
• Yaklaşık 10-15 dakika süreyle serin su ile yanık bölgesini ovalamadan ve direk üzerine tazyikli bir şekilde dökmeden yıkayınız. (Yine üzerine ilaç, krem veya herhangi bir yabancı madde sürmeyiniz) • Yara üzeri açık veya temiz, ıslak bir bez ile sarılı olarak, sağlık merkezine hastayı götürünüz. |
• Hastayı hemen bulunduğu yere yatırınız. • Kravat, gömlek yakası gibi sıkı giysi ve takıları çıkarınız. • Bilincini kontrol ediniz. • Bilinç kaybı varsa hastayı yan yatırınız, nefes yolunu açık tutup, solunumuna bakınız. DİKKAT! • Hastaya kesinlikle hiçbir şey yedirmeyiniz ve içirmeyiniz. • Hastayı tokatlamayın veya yüzüne, başına soğuk su dökmeyin. • Hastayı hava akımı olan veya soğuk bir ortamda bırakmayınız. |
• Kazazedenin bağlı olduğu elektrik akımını kesin. • Mümkünse sigortaların tümünü kapatınız. (Kaçak akım rolesi taktırmanız şiddetle tavsiye edilir) • Elektriği kesemiyorsanız, iletken olmayan tahta, sopa, süpürge vb. nesnelerle elektrikle olan temastan kurtarınız. Bu sırada kesinlikle çıplak elle kazazedeye dokunmayınız. • Kazazedenin bilinç durumunu kontrol ediniz. Kapalıysa, solunumuna bakınız. Ağız ve burundan nefes yolunu açık tutunuz. (Tıkayan salya, kanı veya ağızda bulanan herhangi bir cisim (lokma, sakız, çekirdek, kırık diş parçası vs) • Olay yerinde hasta/yaralının bilinci yoksa ve ortam güvenliyse hastayı yan yatırınız. • Vücudunda yanık bölgesi varsa, yanık ilk müdahalesini yapınız. (bakınız yanık vakalarında ilk yardım) • Hemen 112 Acil servisi çağırınız! |
Kalp krizinin belirtileri; • Göğüs ağrısı; ağrı tarifi çok değişken olmakla birlikte, yalnızca göğüs ağrısı veya eşlik eden yayılım bölgeleri şeklinde de olabilir. • Göğüs üzerinde ezici, baskıcı bir his olup sırta, boyuna ve kollara yayılabilir. Beraberinde, terleme, bulantı, nefes darlığı, bayılma, aniden kalp ve solunum daralması şeklinde olabilir. İlk müdahale; • Üzerindeki sıkı giysi, kravat, kemer gibi şeyleri gevşetiniz veya çıkartınız. Solunum sıkıntısı varsa başının veya sırtının arkasına yastık koyarak yarı oturur vaziyete getiriniz. • Hastanın kalp hastası olduğu biliniyorsa veya kendisi söyleyebiliyorsa kendi kullandığı ilaçları almasına yardımcı olunuz. • Hemen 112 Acil servisi çağırınız. DİKKAT! • Bu tür hastalarda ani bilinç kaybı veya kalp durması geliştiğinde, eğer bilmiyorsanız kalp masajı gibi müdahaleleri yapmak hastaya yarardan çok zarar verir. • Bu tür müdahaleleri ehil kişilere veya profesyonel sağlık ekiplerine bırakınız. |